In de roeisport vinden we een veilig sportklimaat voor iedereen belangrijk. NOC*NSF heeft Centrum Veilig Sport Nederland ingericht. De KNRB heeft ook een vertrouwenscontactpersoon, Pieta van Dishoeck. Pieta is hiermee niet alleen vertrouwenscontactpersoon (VCP) van onze roeigemeenschap, maar ook van onze KNRB-bondsorganisatie. Dit betekent dat naast verenigingen ook medewerkers, coaches, begeleiders of bestuursleden gebruik kunnen maken van haar onafhankelijke rol en contact met haar kunnen opnemen. Als oud Olympiër en erelid van roeivereniging Skøll kent zij de ins en outs van zowel roeien op topniveau als roeien op recreatief niveau. Vandaag spreken we Pieta over haar werkzaamheden als vertrouwenscontactpersoon.

Wat doet een vertrouwenscontactpersoon?

Ik adviseer en ondersteun de eigen vertrouwenscontactpersoon (VCP) van roeiverenigingen. Meldingen worden in volstrekte vertrouwelijkheid behandeld. Wel zal er altijd een rapportage over de melding worden gedaan aan het KNRB bestuur (eventueel anoniem) zodat de roeibond weet wat er speelt in roeiend Nederland.

Als er een melding binnenkomt, wat is dan het proces?

Allereerst bellen/mailen of appen we over hoe we de melding zullen bespreken (telefonisch of face to face). Ik bespreek ook altijd dat ik als vertrouwenscontactpersoon geen acties kan ondernemen. Ik kan wel bemiddelen en het bestuur van de vereniging of de KNRB adviseren om bepaalde acties te ondernemen.

Het bestuur van de roeivereniging of van de KNRB is verantwoordelijk voor een veilig sportklimaat, uiteraard met alle leden! Daarbij bespreek ik of we de melding anoniem of met naam zullen melden bij mijn contactpersoon van het bestuur van de KNRB. Zonder melding aan het bestuur kunnen zij ook geen acties kunnen ondernemen of is het bestuur niet op de hoogte van wat er speelt binnen de roeiwereld. Ik doe ook altijd een melding in het Case Management Systeem van het NOC*NSF, dit is een soort elektronisch patientendossier, zodat ook zij kunnen monitoren hoe het reilt en zeilt binnen de sportwereld. Dit systeem is belangrijk omdat er soms meldingen zijn die mensen anoniem willen doen, maar zij verder niet willen dat er acties worden ondernomen uit angst voor represailles.

Wanneer er echter meerdere anonieme meldingen worden gemaakt, zonder dat de melders willen dat er actie wordt ondernomen, dan kan het NOC toch besluiten om een onafhankelijk onderzoek te starten naar datgene of diegene waar zoveel meldingen over worden gedaan. Dit is belangrijk omdat bijvoorbeeld bij de atletiek-coach Jerry M, waarbij er al jaren geruchten gingen dat hij zijn pupillen zou misbruiken, maar niemand een echte klacht indiende. Tot slot kan het zijn dat ik adviseer een tuchtzaak te starten of dat ik samen met het slachtoffer kijk of er aangifte gedaan moet worden bij de politie.

Ik bespreek het verslag altijd eerst met de melder en vraag ook of ze er akkoord mee zijn dat ik het bespreek met het bestuur van de KNRB. Een melder kan ten allen tijden aangeven of hij/zij de melding al dan niet terug wil trekken. Bellen en overleggen mag natuurlijk ook altijd. Liever een keer teveel bellen, dan te weinig. 

Wat zijn de meest gemaakte fouten als het gaat om sociale veiligheid?

Ten eerste is het echt van belang dat coaches maar ook bestuursleden, met name binnen studentenverenigingen, zich bewust zijn van het verschil in machtsverhouding. Een eerstejaarsroeier is gewoon onder de indruk van een ouderejaarscoach of bestuurslid. Dit is altijd van invloed op je handelen. Een tweede is dat zonder een concrete melding, het moeilijk is voor een bestuur om te weten wat er speelt of in te grijpen. Ga in gesprek over je zorgen, ook over eventuele geruchten. En… laten we er ook zo nuchter mogelijk mee omgaan.

Wat me opvalt is dat bij bijvoorbeeld seksueel grensoverschrijdend gedrag mensen of een soort heksenjacht starten op de (vermeende) dader of dat men het dermate ingewikkeld vindt, dat ze het onderwerp vermijden. Hiermee krijg je als slachtoffer ook het idee dat je beter niet kan melden want of je wordt genegeerd of er ontstaat zoveel toestanden, dat je er wel twee keer over nadenkt om een melding te maken. We willen melden zo laagdrempelig mogelijk maken. Daarnaast willen we slachtoffers vooral de boodschap meegeven dat ongewenste seksuele ervaringen iedereen kan overkomen, je je hiervoor niet hoeft te schamen en dat we graag meedenken. 

‘Ik houd van mijn vak als klinisch psycholoog. Ik houd van moeiijke situaties, mensen en van een uitdaging.’

Pieta van Dishoeck – vertrouwenscontactpersoon KNRB

Wat wil je Roeiend Nederland meegeven vanuit je ervaring als vertrouwenscontactpersoon?

Het allerbelangrijkste vind ik dat IEDEREEN verantwoordelijk is voor een veilig sportklimaat. Nu wordt de verantwoordelijkheid soms wel erg bij de KNRB en bij het slachtoffer gelegd. De KNRB kan niet alles voorkomen en de KNRB doet zo goed mogelijk zijn best om goed te intervenieren wanneer er meldingen zijn.

Een melding doen van bijvoorbeeld seksueel grensoverschrijdend gedrag is als slachtoffer best een hele drempel. Je moet je verhaal vertellen, veel slachtoffers schamen zich en vervolgens moet je eventueel ook nog eens (ik help daarbij graag) een tuchtprocedure starten. Dat vergt moed, maar vraagt ook veel. Wat me opvalt bij veel meldingen, bijvoorbeeld bij intimidatie, dat er omstanders waren die het zagen. Of bij seksueel grensoverschrijdend gedrag dat er ook andere mensen waren die het idee hadden dat er iets niet pluis was. Spreek elkaar aan wanneer je ziet dat er iemand iets doet wat je zelf niet zou willen meemaken.

Pieta is te bereiken via: [email protected] of telefonisch buiten werktijd: 06-24634822. Een berichtje sturen via WhattsApp naar bovenstaand mobiel nummer kan ook. Lees meer informatie op KNRB.nl.

Centrum Veilige Sport, grensoverschrijdend gedrag: blijf je stil of praat je erover? 
NOC*NSF

Coverfoto: Eeke van Nes en Pieta van Dishoeck tijdens de Olympische Spelen van 2000

Ontdek meer roeiverhalen

Nederlandse roeiers brengen boten naar Oekraïne

Michiel en zijn team bereiden zich voor op de unieke Elfsteden roeimarathon

De Atlantische Oceaan overroeien voor Het Vergeten Kind en Jeugdfonds Sport en Cultuur

Op de hoogte blijven van nieuws, roeiverhalen en topsport?
Ontvang de gratis nieuwsbrief!