Sporteconoom Willem de Boer

Al tien jaar is hij sportonderzoeker bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) op het snijvlak van sport en economie. Naast zijn rol als sporteconoom doet Willem de Boer promotieonderzoek in Groningen naar de relatie tussen sport en gezondheid met een economische bril op. Hoe kijkt Willem naar de toekomst en welke tips heeft hij voor (roei)verenigingen?

Kun je ons wat vertellen over je bezigheden?

Bij de HAN doe ik veel onderzoek op het gebied van sport en economie in het breedste zin van het woord. Wij kijken vanuit de economische kant naar de maatschappelijke effecten en aanleidingen van sport. We zijn bijvoorbeeld bezig om de gevolgen van de coronamaatregelen in kaart te brengen. Hierin maken we de vertaling naar gezondheidsverlies en daar kan je zelfs een €-teken aan hangen. Je kan denken; wat doet een econoom nu met gezondheid, maar dat vinden wij heel interessant om onderzoek naar te doen.

Verder houden wij ons bezig met sportevenementen en evalueren wij de economische en maatschappelijke effecten. Als er grote sportevenementen naar Nederland komen, ben ik vaak betrokken om een haalbaarheids- of evaluatiestudie te doen. Maar dat ligt helaas nu stil natuurlijk.

Hoe bekend met de (roei)sport ben je?

Ik ben niet heel bekend met de roeisport. Mijn vriendin heeft wel geroeid. Zelf woon ik in Nijmegen aan de Waal. Ik weet dat ze daar bezig zijn met nieuwe roeifaciliteiten, dus wie weet komen daar wel economische vraagstukken terug. Qua sport heb ik de meeste racketsporten wel beoefend. Nu zit ik voornamelijk op de racefiets en loop ik soms hard.

Wat is volgens jou de waarde van sport?

Voor mij begint de waarde van sport om op jonge leeftijd plezier en lol in sporten te krijgen en dit proberen vast te houden. Hier heb je een leven lang plezier van; je komt met andere mensen in contact, het werkt ontstressend, je leeft langer en wordt minder snel ziek. Het competitieve element spreekt mij een stuk minder aan. Je hebt naast winnaars ook altijd verliezers. De enorme selecties, bijvoorbeeld in het voetbal, levert voor 90% alleen maar teleurstellingen op. Dan haken er mensen af, dat is zonde. Dus wat mij betreft is plezier van sport de belangrijkste maatschappelijke waarde van sport.

Is er een relatie tussen sporten en minder zorgkosten? 

In mijn promotieonderzoek heb ik dus onderzoek gedaan naar de relatie tussen sporten en gezondheid. Hierbij moeten we de termen sporten en bewegen niet door elkaar halen. Er zijn veel gezondheidsonderzoeken gedaan over bewegen, maar heel weinig over effecten van specifiek sporten. Als iemand zegt: ga meer bewegen. Moet je dan meer gaan wandelen of fietsen naar je werk of moet je nu intensief gaan hardlopen, roeien of naar de fitness gaan? Die effecten worden vaak op één hoop gegooid. Er zitten veel aspecten in sporten die het lastig maken om het verband tussen sport gezondheid uit elkaar te trekken. Waarom zou er meer waarde in een verenigingslidmaatschap zitten dan in individueel sporten, zeker op gezondheidsniveau.

Lid zijn van een vereniging heeft vaak een duurzamer effect, dat bijdraagt aan plezier en sociale context. Misschien heeft lid zijn van een vereniging ook negatieve effecten, omdat mensen vaak de derde helft op de vereniging beleven onder het genot van een alcoholische drankjes en snacks. Maar als we kijken op wijkniveau (hierbij kijken we naar wijken die op economische en sociaal vlak vergelijkbaar zijn) is er een duidelijk verband tussen lid zijn van een sportvereniging en gezondheid. Als er meer lidmaatschappen van sportverenigingen zijn, dan zijn de zorgkosten per persoon ook lager. Dit is een mooi resultaat van het onderzoek dat via deze link en dit artikel van de NOS verder toegelicht wordt.

”Als er meer lidmaatschappen van sportverenigingen zijn, dan zijn de zorgkosten per persoon ook lager”

Willem de Boer

Hoe zou je als roeivereniging de hoogte van de contributie het beste af kunnen stemmen?

Ik zou verenigingen adviseren om met een goed verhaal te komen als er contributieverhoging nodig is, bijvoorbeeld als het gaat om bestaansrecht van de vereniging of het kopen van bepaalde boten. Bij onderzoek naar prijselasticiteit bij andere sportverenigingen zien we dat er vaak gedacht wordt in termen van collectiviteit. ‘Ik wil zelf als lid wel meer betalen, maar de contributie moet laag blijven zodat het betaalbaar blijft voor iedereen’. Ga openlijk met de leden in gesprek, je ziet vaak dat mensen ook voor anderen praten. Als een vereniging substantieel meer contributie gaat vragen, haken de mensen met de kleinste portemonnee af, terwijl deze groep meer bereid is om vrijwilligerswerk te doen als ze minder contributie hoeven te betalen. Voor de een is tijd schaars en voor de andere is geld schaars.

Lees hier de uitkomsten van de contributiemonitor 2019/2020 uitgevoerd door o.a. Willem de Boer.

Op welke punt moet je je reserves aanspreken en in welke mate moet je conservatief met je buffers omgaan?

Buffers zijn nodig in tijden van nood. De meeste verenigingen hebben niet zulke grote buffers. Schroom niet om eerst andere dingen te proberen. Ik zou bijvoorbeeld eerst bij de gemeente aankloppen. Stel de gemeente zegt: we gaan je helpen, dan hoef je niet meteen je buffers aan te spreken. De buffer die je hebt opgebouwd wil je eigenlijk gewoon behouden.

Hoe verschijn je financieel het meest gezond aan de start na de coronacrisis?

Als je een groeiende vereniging bent, is investeren zo gek niet. Loopt je ledenaantal terug, zou ik even de storm afwachten. Het is juist nu belangrijk om meer te investeren in tijd, ledenbinding en behoud. Dat hoeft niet veel geld te kosten.

Wat zou je bestuurders van roeiverenigingen willen meegeven als tip voor het zijn van een toekomstbestendige vereniging, zeker in tijden van crisis?

Ik heb twee tips. Eén: zorg ervoor dat je financiën op orde zijn en communiceer daarover. Houd je leden op de hoogte als het bestaansrecht in het geding komt, maar ook als de vereniging er goed voor staat. Twee: zorg voor binding met je leden. Laat merken dat je aan ze denkt, stuur een kaartje of presentje. Dit is goedkoop, kost een beetje tijd en vaak zijn er wel vrijwilligers te vinden die dit kunnen regelen. We zien dat dit vaak wordt vergeten, maar dit is juist een kans om zichtbaar te blijven en contact te houden met je leden.