Rio 2016: Braziliaanse blog: van Havainas, voetbal, picanha en nog veel meer

Brazilië is veel meer dan de Spelen! Wie kan ons dat beter vertellen, dan de vrouw van Holland Vier roeier Vincent van der Want. Valeria is geboren en getogen in Brazilië, maar woont al tien jaar in Nederland. Met Vincent heeft zij zoon Sávio van één. Dagelijks geeft zij een inkijkje in het leven daar.

Zaterdag 13 augustus – Liedjes
In Nederland zingt iedereen uit volle borst het Wilhelmus en ook Berend Botje of Altijd is Kortjakje ziek kent iedereen. Wat leren de kinderen in Brazilië naast hun volkslied? José, de oudere zoon van Valeria, roept het meteen Ciranda, Cirandinha. “Het is een liedje en een dansje en je leert het op de basisschool,” vertelt hij. Een andere hele bekende is de koe met het zwarte gezicht oftewel boi da cara preta. Echt gezellige tekst is het niet. “Het is een beetje om te dreigen,” legt Valeria lachend uit. “Als je nu niet gaat slapen, dan komt de koe met het zwarte gezicht je halen. Maar ik zing dat natuurlijk nooit!”

Zelf even luisteren? Veel plezier.
Ciranda, Cirandinha: https://www.youtube.com/watch?v=qzEcHMqqcuE
Boi da cara preta: https://www.youtube.com/watch?v=RhLqslqAqLE

Vrijdag 12 augustus – Paraty
Valeria had er al over nagedacht en in de buurt van Rio, op zo’n drie uurtjes rijden ligt het idyllische Paraty, de Costa Verde van Brazilë. Fantastische kleine strandjes, met een bootje een paar uurtjes van eilandje naar eilandje. “Het is zo mooi,” zegt ze met een grote zucht. “Een paar jaar geleden ben ik er geweest met José. Geweldig!” Zelf komt Valeria uit het noorden van dit enorme land uit een klein plaatsje in de deelstaat Para. Deze deelstaat grenst aan Maranhão, een prachtig gebied. De hoofdstad São Luis staat op de UNESCO werelderfgoedlijst door de indrukwekkende gebouwen. Maar Maranhão is misschien nog wel bekender om het nationaal park Lençóis Maranhenses met een enorme woestijn, die in het regenseizoen verandert in talloze kleine lagunes. “Zoek het eens op, alles is daar perfect,” aldus Valeria.

Donderdag 11 augustus – Koffie
Jonge Brazilianen drinken geen koffie, maar fruitsapjes. Je koopt allerlei soorten fruit en maakt er sap van of een pulp en vult het aan met water. Verlekkerd vertelt Valeria over de enorme passievruchten die je in Brazilië kan kopen. Ze laat zelfs zien hoe groot ze zijn. “Vanaf een jaar of dertig drinken Brazilianen koffie,” vertellen Valeria en vriendin Núbia. “En ze drinken véél koffie.” In de ochtend met melk, daarna zwart met meestal een berg suiker. Brazilianen zijn echte zoetekauwen. Het zetproces is bijzonder. Voordat de dames het uitleggen, rent Valeria naar de keuken en komt terug met een soort sok. Gemalen koffie met suiker (niet verplicht) roer je in een pannetje met water. Als het gekookt heeft, giet je het door de ‘sok’, het filter dus. Samboroso!

Woensdag 10 augustus – Eten
Oeps, dat is een lastige! Iedereen eet rijst, bonen, vis, kip en vlees, het wordt alleen overal op een andere manier bereid. “Bonen, zijn ook niet zomaar bonen,” vertelt Vincent. “De bonen worden bereid in een saus met ui, knoflook, koriander, laurier en nog veel meer. En de rijst bak je eerst in olie en daarna kook je het als risotto.” Op de vraag of er gebarbecued wordt volgt een volmondig “JA” door alle gasten. “Vlees is niet goedkoop in Brazilië, maar zo lekker,” lacht Valeria. Favoriet is picanha, een soort biefstuk. Struin het internet af en je vindt benamingen als juweeltje, spectaculair, populair, absoluut de moeite waard en nog veel meer. Wil je het proberen, de slager aan de Kinkerstraat in Amsterdam is het juiste adres volgens de Brazilianen. “Wist je dat Brazilianen al het vlees doorbakken, zij eten het niet medium of rare,” vult Vincent aan.

Dinsdag 9 augustus – Strand
Ervaar het Braziliaanse leven, ga naar het strand! “In Rio moet je gewoon naar het strand,” is het advies van Valeria. “Appartementen zijn klein en het strand is dé ontmoetingsplek, hier kun je lekker ontspannen. Volleyballen, dansen bij de bar, zwemmen en kletsen. Ook ’s avonds zijn de Brazilianen daar te vinden voor een potje voetbal.” Vincent vult aan: “Nederlanders hechten aan hun privacy, maar in Brazilië is dat anders. Iedereen loopt bij elkaar binnen, kan mee-eten en blijven slapen. Brazilianen kunnen werkelijk overal slapen, er worden gewoon wat matrasjes onder de bank vandaan getrokken en klaar. De deur staat altijd open!”

Maandag 8 augustus – Voetbal
De oudere zoon van Valeria, José schuift aan en op de vraag wat de favoriete sport van alle Brazilianen is, zegt hij met een stralende lach: “Voetbal! Brazilië is een rijk land, maar in het noorden heb je veel arme kinderen. Een bal heeft iedereen, desnoods maak je er een van plastic zakjes. Zo kan je plezier maken en heb je het gezellig op straat.” Het grote voorbeeld voor zowel jongens als meisjes is de Braziliaanse profvoetbalster Marta, vertelt de vriend van José. Zij was vijfmaal de beste van de wereld. Profvoetballer worden is de droom van elk Braziliaans kind. “Ook van mij. Ik had talent hè Vince?” checkt José bij onze roeier.

Zondag 7 augustus – Havaianas
Op iedere hoek van de straat vind je in Brazilië shops met de bekende slipper. Ook in Nederland zijn ze mateloos populair en in allerlei kleuren en modellen te koop. Wat is het geheim? Vriendin Núbia: “Iedereen draagt Havaianas, mannen, vrouwen, jongens, meisjes, baby’s. Je gaat met je vriendinnen naar het café, je draagt Havaianas, naar de markt op Havaianas, op de boerderij, op het stand, altijd op Havaianas!” Een van de redenen om deze populaire slipper te dragen is omdat het te warm is voor schoenen, maar ook om dat ze heel goedkoop zijn. “Ze zijn bijna voor niets, de simpele modellen dan.” Op de vraag ze verschillende paren Havaianas in de kast heeft grinnikt Núbia: “Tuurlijk, ik heb er wel vier.”

Zaterdag 6 augustus – De Braziliaanse vlag
Het is een zoete inval bij Vincent en Valeria, iedereen zit aan de eettafel. In Amsterdam wonen veel Brazilianen en die komen gewoon langs, zonder afspraak. Als het gesprek op de vlag komt, wordt de kast open gemaakt en de groen met gele vlag op de bank gedrapeerd. Ordem e Progresso staat er in grote letters op. Valeria moet er hard om lachen: “Orde en vooruitgang betekent het. Nou, die vooruitgang die zien we niet in Brazilië, veel mensen zijn arm.” Het wit in de vlag staat voor vrede en het geel is voor het goud dat in de grond zit. De blauwe bol, is de aarde, maar staat natuurlijk ook voor de lucht en de zee. De sterren symboliseren de verschillende staten en het groen de prachtige natuur. “In Brazilië heb je enorm veel natuur, dat is zo mooi! Als je een keer de kans hebt, ga buiten de steden en zoek het op!”