Olympisch kampioen Marloes Oldenburg beëindigt topsportcarrière

Roeister Marloes Oldenburg zet na 14 jaar roeien, talloze overwinningen, drie bijzonder grote tegenslagen en één historische gouden kroon op haar werk een punt achter haar roeicarrière. De 37-jarige roeister uit Groningen, die in Parijs goud won in de Vrouwen Vierzonder, neemt ons mee in haar verhaal: van het ontstaan van haar Olympische droom tot het overwinnen van de extreme uitdagingen die op haar pad kwamen.

Marloes begon haar sportcarrière in het zwembad, waar ze van jongs af aan fanatiek zwom. Als wedstrijdzwemster bleef ze de zwemsport tot in haar studententijd met veel toewijding beoefenen. Haar introductie tot de roeisport kwam pas in de lente van 2010, toen ze reeds drie jaar aan het studeren was. “Het was puur toeval,” vertelt ze. “Ik deed mee aan een ergometerwedstrijd, won, en kreeg een formulier in mijn handen gedrukt om lid te worden van Gyas.” Ondanks de ontdekking van een nieuwe sport bleef het zwembad een vaste trainingslocatie gedurende haar eerste jaren bij de roeivereniging: “Bij de ochtendtraining dachten mensen altijd dat ik ‘s ochtends douchte, maar dan had ik gewoon al twee uur gezwommen.“

Gedurende haar jaren bij Gyas kwam de focus steeds meer bij het roeien te liggen. In haar eerste jaar won Marloes samen met haar Dames Acht het Eerstejaarsklassement. In de jaren daarna vervolgde ze haar passie voor de roeisport in verschillende kleine boottypes. Na een vijfde plaats bij het FISU kampioenschap in 2014, reisde Marloes in 2015 af naar de Universiade in Zuid-Korea (ookwel de FISU World University Games, het internationale sportevenement voor studenten). Bij dit grootse evenement begon het Olympische vlammetje te branden. “De Universiade was gigantisch.” Ze blikt terug op het evenement waar een enorme studentenstad voor was opgebouwd, 20.000 vrijwilligers hun handen voor ineen sloegen en atleten met politie-escorte getransporteerd werden. “Alleen al voor een Universiade, niet eens een echte Olympische Spelen. Ik dacht echt, ‘naaaaa’ als dit de Universiade is, hoe zien de Spelen er dan uit?!“

Wat moet ik doen om naar de Spelen te kunnen?

Marloes’ talent bleef niet onopgemerkt. Na haar indrukwekkende prestaties op de Universiade, waar ze een bronzen medaille won in de skiff, besloot ze contact op te nemen met Josy Verdonkschot, de voormalige bondscoach van het Nederlandse roeiteam. “Ik had echt hard geskiffd, dus ik mailde Josy met de vraag: ‘wat moet ik doen om naar de Spelen te kunnen?’.” Het antwoord was simpel: hard ergometeren. Marloes nam later dat jaar deel aan de Nederlandse Kampioenschappen Indoor Roeien en presteerde daar uitstekend. Genoeg voor een visitekaartje voor de selectiedag van TeamNL Roeien.

“We hadden het niveau om naar de Olympische Spelen te gaan, maar ik was gewoon stuk en ziek.”

– Marloes Oldenburg over het kwalificatietraject in 2016

Bij de selectiedag van TeamNL Roeien ging het echter niet zoals gehoopt. “Ik ging er totaal af,” herinnert Marloes zich. Ondanks deze tegenslag kreeg ze begin 2016 de kans om in Eindhoven met Lisa Scheenaard te trainen in de dubbeltwee. Dit losse traject werd al snel gezien als een project met veel potentie, met als doel kwalificatie voor de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Het laatste kwalificatietoernooi kwam in zicht, maar toen raakte Marloes geblesseerd. “Daar ben ik heel lang heel verdrietig van geweest, omdat ik echt nogsteeds denk dat we daar hadden kunnen staan. We hadden het niveau om naar de Olympische Spelen te gaan, maar ik was gewoon stuk en ziek.” Een jaar later won Marloes samen met Lisa zilver bij het Europees Kampioenschap.

Boordroeien, groepsdynamiek en tegenslagen

In de jaren na de Spelen in Rio bleef Marloes haar Olympische droom koesteren. In 2018 maakte ze de overstap naar het boordroeien en werd ze een vaste component van de Nederlandse Vrouwen Acht. Helaas wist de boot zich niet te kwalificeren voor de Olympische Spelen in Tokio, een tegenslag die Marloes zag aankomen: “We werden tweede op de EK, maar we lagen echt een straat achter Roemenië. Toen wist ik wel hoe laat het was.” Gedreven door de frustratie van opnieuw niet naar de Spelen gaan, trainde Marloes harder en intensiever dan ooit. “Nu kan niemand meer om mij heen. Ik moet gewoon zorgen dat ik echt heel goed word.“

En dat lukte. Na de Spelen in Tokio werden twee succesvolle Vrouwen Tweezonders gecombineerd in één Vierzonder: Benthe Boonstra, Hermijntje Drenth, Tinka Offereins en Marloes Oldenburg werden voor het eerst samen in een boot geplaatst. In het begin voelde het niet als een gouden combinatie. “Het voelde alsof er vier ongelijke projectielen bij elkaar werden gezet. We hadden best wel strijd omdat we zo verschillend zijn. Ik weet nog dat we gesprekken hebben gehad over taal, over wat een commando betekent. Zo was het woord ‘staan’ in mijn hoofd een universeel commando, maar betekende dit voor anderen totaal wat anders. Dat gaf zo’n mismatch. Door dit soort dingen in een vroeg stadium met elkaar te communiceren, kun je met vier ongelofelijk verschillende mensen een heel goed team maken.” En dat bleek te kloppen. Na slechts drie weken samen wonnen de dames zilver bij de wereldbeker in Poznan. “Die medaille is denk ik meer waard dan heel veel andere wereldbeker medailles.“

“Door het breken van mijn nek had ik veel kortere doelen. Eerst trainingskamp, dan EK, dan WK. Die Spelen zie je daarna wel weer.”

– Marloes Oldenburg over haar revalidatie

De goede teamdynamiek en prestaties bleven in stand. Bij de wereldkampioenschappen won Marloes samen met haar ploeggenoten zilver op het WK. Helaas werd deze vreugde snel gevolgd door een noodlottig ongeval: Marloes viel twee weken na het WK bij het mountainbiken en brak haar nekwervel. Door de ernst van de blessure veranderden Marloes’ prioriteiten drastisch, en werd de Olympische droom plotseling irrelevant. In plaats van te denken aan de Spelen richtte ze zich volledig op het herstel van haar mobiliteit en het weer kunnen roeien. “Door het breken van mijn nek had ik veel kortere doelen. Eerst trainingskamp, dan EK, dan WK. Die Spelen zie je daarna wel weer.” Daarbij hielp het dat haar ploeggenoten heel nuchter met haar blessure om gingen. “De lat lag voor ons alle vier even hoog. Juist het feit dat zij totaal voorbij gingen aan mijn nek-blessure was mijn redding.“

Droom in werkelijkheid: Parijs 2024

2023 werd uiteindelijk beschouwd als Marloes’ meest memorabele topsportjaar. “Alles werd dat jaar alleen maar beter en mijn lichaam steeds fitter.” Bij de ijzersterke halve finale van het WK, de race die tot op heden wordt gezien als haar beste, bemachtigde ze eindelijk het langverwachte ticket voor de Olympische Spelen. Maar juist op dat moment was Marloes niet bezig met de Spelen. “Ik heb geen seconde gedacht dat het mijn ticket was. Iedereen was dolblij over de finish, maar ik kon alleen maar denken: nee nee nee nee nee, dat ticket is prima, we moeten nu voor de WK-finale gaan.” Ze kon echt niet genieten en vond het vreselijk om met het ‘qualified for Parijs’-bord op de foto te moeten. Nu heeft juist die foto een prominente plek in Marloes’ fotoboek, tesamen met foto’s van het WK-goud dat ze daar behaalde.

“We hebben het 999 dagen leuk gehad, laat deze duizendste dag dan ook leuk zijn, wat de uitslag ook wordt.”

– Marloes Oldenburg over haar Olympische finalerace

Ook toen in 2024 de officiële selectie voor de Spelen bekend werd gemaakt, drong het nog niet volledig tot Marloes door dat ze over enkele maanden in Parijs zou liggen. “Je hebt altijd een gezonde angst dat het zomaar voorbij kan zijn. Het is geweldig om te horen dat je naar de Olympische Spelen mag, maar je ligt er pas als het stoplicht op groen gaat.” En die ging op groen. Na maandenlang hard trainen lag de ploeg op 1 augustus 2024 startklaar bij de Olympische finale. Voorafgaand aan de race hebben ze allerlei soorten uitkomsten en onderwerpen in de geprekken laten passeren. “We hebben het 999 dagen leuk gehad, laat deze duizendste dag dan ook leuk zijn, wat de uitslag ook wordt.”

Marloes herinnert zich nog enkele momenten van haar gouden race. “Halverwege realiseerde ik me dat we voor lagen, maar meteen dacht ik: ‘Nee nee nee, we zijn er nog niet!’” Het bleef een nek-aan-nekrace met de Britten tot aan de eindstreep. Pas toen ze de finish passeerden, kon Marloes uit volle borst roepen: “WIJ ZIJN OLYMPISCH KAMPIOEN!“. Dat dit haar laatste grote race zou zijn, was destijds totaal nog geen gedachte die in haar opkwam. Maar de zin om te roeien verdween, en ook maanden na afloop van de Spelen kwam die niet terug.

Terugkijken op bijzondere momenten

Marloes kijkt met veel plezier terug op haar jaren bij het nationale roeiteam. De afgelopen cyclus was extra speciaal doordat de vrouwen en mannen hetzelfde programma volgden. Op haar Olympische finaledag besefte ze hoe sterk het teamgevoel was. De Nederlandse Mannen Dubbeltwee, met Stef Broenink en Melvin Twellaar, roeide hun finalerace voorafgaand aan de Vrouwen Vierzonder en waren favoriet voor goud. Toch wonnen ze zilver. “Ik ging er blind vanuit dat ze goud hadden. Pas toen ik me aan het omkleden was, hoorde ik dat dit niet zo was. Dit raakte me enorm, juist op het moment dat ik het blijst moest zijn. Ik kende Stef en Melvin niet eens zo goed, maar ik had ze met alle liefde van de wereld goud gegund.” Daarnaast wordt er ook blij teruggekeken op de jarenlange betrokkenheid van haar ouders, die haar vanaf 2016 bij vrijwel alle wedstrijden zijn komen aanmoedigen.

Hoewel Marloes een punt zet achter haar topsportcarrière, blijft ze actief in de roeisport. Sinds september 2024 is de Groningse profcoach bij haar voormalige studentenvereniging A.G.S.R. Gyas. Daarnaast is ze deze maand gestart als Embedded Scientist bij de KNRB, waar ze het team Talentontwikkeling gaat versterken.