TeamNL roeicarrière Bjorn van den Ende stopt na veertien jaar: 'Van het roeien heb ik altijd genoten'

Veertien jaar onderdeel van de nationale selectie, deelnames aan 10 WK’s, 10 EK’s, 22 wereldbekers en drie Olympische Spelen: een imposante roeicarrière, die nu, februari 2023, tot een einde komt. Dit is Bjorn’s verhaal.

De start van een nieuw avontuur

Bjorn was veertien toen het allemaal begon. Daarvoor was het vooral voetbal dat hem bezighield: “Mijn neef, Tim Heijbrock, zei een keer tijdens het voetballen dat hij met me wilde gaan roeien. We zijn toen samen naar de plaatselijke roeivereniging gegaan: Pampus in Almere. Het roeien greep ons meteen en we zijn nooit meer weggegaan.” Samen wisten ze het te schoppen tot de Olympische Spelen: “Het is bijzonder dat ik samen met hem op de Spelen van Rio de Janeiro in de lichte vier heb geroeid.”

Uit een echte roeifamilie komt Bjorn niet. Zijn vader heeft geroeid in Amsterdam. Oma heeft weleens gestuurd: ‘’Daar kwam ik eigenlijk ook pas achter toen ik zelf begon met roeien.” Zijn eigen niveau vergeleek hij altijd met dat van Tim. Tegelijkertijd begonnen zaten ze altijd met elkaar in de boot. “We deden mee aan de regiowedstrijden waar altijd van alles misging. Normaal over de finish kwamen we nooit. Er gingen tijdens de race dingen stuk in de boot of we stuurden zo fout dat we in het riet kwamen. Er gebeurde altijd wel iets.” Maar het tweetal won ook weleens en zo mochten ze meedoen aan de finale van de regiowedstrijden: ‘’Die wonnen we heel makkelijk! We moesten ‘helemaal’ afreizen naar Tilburg om op onbekend terrein te racen. We zaten in een net iets betere boot en het roeien ging ook een stuk beter. Het voelde alsof we iets heel groots hadden gewonnen.”

Later gingen ze allebei studeren in Hilversum. Cornelis Tromp werd de roeivereniging. “Daar was een betere groep en alles net wat verder ontwikkeld. We merkten daar ook wel dat we goed waren, maar Tim was eigenlijk altijd beter.” Bjorn begint te lachen als hij vertelt over zijn eerste Hel van het Noorden: ‘’We zaten in het slechtste materiaal wat je maar kunt bedenken, maar Tim werd daar met zijn talent gewoon elfde mee. Ik werd 32e, als het geen 42e was. Ik deed mee, en daar was ook alles mee gezegd.”

Boordroeien lag Bjorn beter bleek later. Het leidde tot veel blikken, deelname aan de Coupe de la Jeunesse en het WK junioren. “Tim was al op het WK geweest. Hij kwam uit ’85 en ik uit ’86, dus hij liep in leeftijd altijd één jaar voor, al schelen we maar een paar maanden. Ik zag dat dan gebeuren en dan wilde ik dat een jaar later ook.”

Van ruim 100 kilo naar lichte roeier

Eenmaal aan de studie in Amsterdam kwam hij bij Skøll terecht. “Ik was toen behoorlijk zwaar geworden, echt iets van 105 kilo.” Skøll bracht een leuke tijd, met veel commissies en natuurlijk het wedstrijdroeien. Tot een coach het vuur in hem aanwakkerde, hij veel ging afvallen en fitter werd. “Hij zei tegen me dat als ik in de beste boot wilde komen, ik toch écht moest gaan afvallen. Dat was ook wel nodig. In één jaar ben ik toen heel veel afgevallen; van boven de 100 aan het begin van het seizoen naar ongeveer 80 kilo bij het slot. De coach kwam dan elke zondag met een weegschaal aan, dat was voor mij echt een stok achter de deur. Ik ging beter eten, voelde me beter en mensen gaven complimenten. Dat was voor mij het signaal om door te gaan.”

“In 2009 hadden we met Skøll een heel succesvol roeiseizoen gehad. Ik was rond de 80 kilo en had met de coach afgepsroken om te kijken of ik licht zou kunnen roeien.” Bjorn moest toen wel nog meer gewicht verliezen, richting de 70 kg standaard. Hij ging hetzelfde programma draaien als zijn neef Tim en mocht deelnemen aan de trials voor de nationale selectie. “Dat ging ontzettend goed, ik werd bij de trials tweede achter Tim en dat was dusdanig goed dat ik bij de selectie werd gevraagd.”

Zonder problemen ging het afvallen niet. Het leidde zelfs tot de ontwikkeling van een eetstoornis. Daarover vertelt Bjorn voor het eerst openlijk in Trouw: “Ik wil anderen behoeden voor wat ik mezelf heb aangedaan.” Lees het interview in Trouw hier.

“Ik wil anderen behoeden voor wat ik mezelf heb aangedaan.”

Bjorn van den Ende in het interview met Trouw

10 WK’s, 10 EK’s en 22 World Cup deelnames

Dat Bjorn veel in het roeien heeft meegemaakt staat vast. “En of het nou goed of slecht ging, van het roeien en het trainen heb ik altijd genoten.” Een paar momenten zijn hem in het bijzonder bijgebleven: “De eerste keer dat je een internationale medaille wint in een olympisch veld is heel gaaf. Bij mij was dat in de lichte vier, in 2013. Je voelt aan alles dat je echt een stap hebt gemaakt naar de top.” Ook het plaatsen van een boot voor de Olympische Spelen was een langverwachte droom. In 2013 was hij mee naar Londen als reserve, maar in 2015 was het dan eindelijk raak. “In die halve finale ligt dan de druk: als je de finale haalt, plaatst je de boot voor de spelen. Die halve finale in Frankrijk ging zó goed, dat gevoel dat jij dan met je ploeg de boot plaatst, is echt een mooi moment. Dat voelt als loon na hard werken.”

In 2016 kwam de overgang van licht naar zwaar roeien. Opmerkelijk, na ruim 20 kilogram te zijn afgevallen, maar al gauw bleek dit een goede zet. Hij herinnert zich nog heel goed zijn eerste twee kilomter op de Bosbaan: “Ik wist nog niet zo goed wat ik kon verwachten van het zware roeien en wist niet wat me overkwam op de Bosbaan. Ik was echt nog nooit zo snel geweest, het ging zó snel voorbij.” Later op het EK was Bjorn de slag van de Holland Acht: “We waren fysiek nog niet top en het ging niet vanzelf. We lagen in de finale ook niet heel lekker en na 1000 meter dacht ik: oké nu moeten we iets gaan proberen, misschien dat het lukt. Toen kwam er zó veel vermogen achter me los. We stampten zo door het veld heen en lagen op een gegeven moment derde. We hadden nét geen zilver, de Polen waren ons voor.” Die bronzen medaille bleek bijzonder: “Voor mij een hele speciale, omdat het mijn eerste was als zware roeier en omdat ik op slag zat.”

De Holland Acht en de Spelen

In 2019 won de Holland Acht in een Nederlands record zilver tijdens het Wereldkampioenschap in Linz. “Dat was zo’n goede race, we zaten er zo lekker in.” De acht was daarmee geplaatst voor de Olympische Spelen in Tokio. Maar in aanloop naar het toernooi volgde onzekerheid en een jaar uitstel: “2020 was een heel lastig jaar. Als corona er niet was geweest denk ik dat we echt een heel goed jaar hadden gehad.” Eenmaal in Tokio greep de acht naast de medailles: “Soms lieten we een heel hoog niveau zien. Het zat gewoon in deze acht om een olympische medaille te winnen, maar niet op die dag.”

Terug van de Spelen stopte een groot deel van de groep met roeien op topniveau, maar Bjorn ging verder. “Ik had veel zin om door te gaan, al vond ik het jammer dat Mark Emke niet meer onze coach was. Ik kon het goed met hem vinden en dan is het fijn om met iemand te blijven samenwerken. Niet dat we het altijd eens waren en dat het perfect ging, maar dat heb je altijd.” De nieuwe gezichten bij TeamNL Roeien brachten veel energie om voor Parijs te gaan: “Met elkaar was het leuk. Hoewel de prestaties soms tegenvielen, heb ik altijd lol gehouden in de sport.”

De TeamNL trials in januari

Afgelopen januari stond voor TeamNL Roeien in het teken van testen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de individuele roeiprestaties in de skiff en de fysieke en mentale gesteldheid. Na de trials kreeg Bjorn te horen dat hij niet langer onderdeel uitmaakt van de selectie. “Ze geloven gewoon net wat meer in andere mensen en dan is het klaar. Ik had mezelf nog graag in Parijs gezien als roeier, om nog één keer die kans te hebben op een olympische medaille. Ik denk dat mijn kwaliteiten ook meer in het boordroeien liggen, waar ze nu aan beginnen. Maar het mocht niet zo zijn, ik ga nu van andere dingen dromen. Dat is ook mooi!”

“De trials zijn de manier hoe ik bij de top van het roeien ben gekomen en er ook uit ben gegaan. Die eerste keer heb je niks te verliezen. De laatste keer heb je alles te winnen, maar ook alles te verliezen.”

Roeien zal Bjorn zeker nog doen dit seizoen: “Ik wil de Heineken en de Head starten met Skøll en misschien dat ik nog mee kan doen aan het NK Klein bijvoorbeeld. Ik vind het trainen en het roeien heel leuk, daarom heb ik het ook zo lang volgehouden.”

“Dat is was ik het meest ga missen, de mensen waarmee ik dag in dag uit aan het trainen was voor dat ene doel”

Bjorn van den Ende

Aankomende periode staat in het teken van aftrainen en ontdekken: “Ik ga kijken waar mijn passie ligt. Roeien heeft veel voor mij betekent, dus ik zou ook graag dingen terugdoen voor de sport.” Daarnaast begint de zoektocht naar andere uitdagingen: “Als ik kijk naar waar mijn kwaliteiten liggen is dat hard werken en mensen verbinden. Ik denk dat mijn kracht is dat ik het met veel mensen goed kan vinden. Dat is ook wat ik het meest ga missen, de mensen waarmee ik dag in dag uit aan het trainen was voor dat ene doel.”

Bjorn is klaar voor een nieuw hoofdstuk, juist door de eerdere verlenging van zijn sportcarrière in het zwaar roeien. “De nieuwe elementen en een andere beleving van de roeisport. Zo voelt het nu ook, alsof ik weer opnieuw begin aan een avontuur waarvan ik nog niet weet waar ik uit ga komen. Als ik dat hetzelfde aanpak; onbevlogen, met veel enthousiasme en hard werken, denk ik dat het helemaal goed gaat komen.”

“Als ik iets heb geleerd van topsport dan is het wel dat het vaak anders loopt dan je denkt. Alles beheersen wat je kunt beheersen en de rest maar gewoon laten gebeuren.”

Bjorn van den Ende

Vanavond, 28 februari, zit Bjorn van den Ende aan tafel bij Op1 om te praten over zijn vroegere eetstoornis boulima. Kijk mee om 22.30 uur via NPO1.

Auteur

Babette Berkelaar

Deel dit verhaal